Spectaculaire natuur rond gat in de duinen

Een bezoek aan de Schoorlse Duinen is niet compleet zonder De Kerf. Dit is de bekendste én misschien wel meest geliefde plek van het duingebied. In 1997 haalde De Kerf het nieuws toen graafmachines een gat van zo’n 80 meter in de duinen maakten. Een uitnodiging voor water en wind om het achterliggende land te veroveren. De natuur reageerde direct. Een hele reeks aan zeldzame planten en dieren vonden hun weg terug naar De Kerf & Parnassiavallei. En hoewel de opening naar zee inmiddels is dicht gestoven, kun je hier nog steeds op verassingen stuiten. Vanuit Bergen aan Zee is het ongeveer 30 minuten wandelen over het strand. Wie in alle rust het populaire gebied wilt verkennen, kiest voor de ochtend- of avonduren.

Struinen langs brak meertje

In de eerste vijf jaar na de aanleg drong het zeewater zo’n 30 keer het duingebied binnen. De laatste keer was tijdens een hevige storm in de winter van 2007-2008. Na elke overstroming bleef een laagje zout water achter in de vallei. Dit werd aangevuld door regenwater en zoet kwelwater, waardoor er een brak meertje ontstond. Vanaf een smal struinpaadje aan de zuidzijde heb je er mooi zicht op. In mei klinken er prachtige concerten van de rugstreeppad die hier zich massaal voortplant. En zomers maak je kans op brede wespenorchis langs de waterkant. Het meertje is inmiddels onbereikbaar voor het zeewater. Door instuivend zand is de opening tussen de duinen gesloten met een hoge drempel en zijn overstromingen zoals vroeger onmogelijk geworden.

Bloemen en stekelige bladeren van blauwe zeedistel in de duinen vlakbij zee | © Ronald van Wijk Fotografie

Blauwe zeedistel groeit in de duinen vlakbij zee. De bloemen trekken veel hommels en vlinders aan.

Oase voor plantenliefhebbers

Voor plantenliefhebbers is De Kerf een oase, waar je de ene na de andere zeldzame soort ziet. De invloed van de zee is nog overal merkbaar. Sommige planten zijn ooit door de zee afgezet (vloedmerk), anderen groeien er door de brakke omstandigheden. Na de afronding van het project doken al snel waardevolle soorten op, zoals gelobde melde, strandbiet, zilt torkruid en zeelathyrus. Rond het meertje ziet het in de zomer wit van bloeiende parnassia en moeraswespenorchis met daartussen roze bloemetjes van strandduizendguldenkruid. Wie dicht bij de grond naar planten speurt, stuit continu op stukjes visdraad, schelpen en kleine deeltjes plastic. Ook dit afval uit de zee herinnert nog aan de tijden dat het water ver het gebied in kwam.

Stoere bloeiers op stuivend zand

Vanaf de hoge duintoppen aan weerszijden van De Kerf krijg je een goed beeld van dynamiek in het gebied. Tijdens stormen wordt het zand vanaf het strand tot ver in de vallei geblazen. In de luwte van de zanddrempel verliest de wind haar kracht en worden de zandkorrels in kleine duintjes neergelegd. Tussen het wuivende helmgras groeien typische planten van de ‘witte duinen’, zoals zeewolfsmelk, zeepostelein, zeemelkdistel en zeeraket. Stuk voor stuk zijn het specialisten, die zich verbazingwekkend goed staande houden op het droge, voedselarme zand. De bekendste en mooiste is blauwe zeedistel met haar opvallende grijsgroene, stekelige bladeren. In de zomer worden de paarsblauwe bloemen gretig bezocht door vlinders, bijen en hommels.

Meer dan 200 soorten paddenstoelen

Net zo verrassend als de ontwikkeling van planten, was de komst van nieuwe paddenstoelen. In De Kerf zijn inmiddels meer dan 200 soorten aangetroffen, waarvan sommigen voor het eerst in de duinen zijn waargenomen of waren ‘uitgestorven’ (o.a. wortelende champignonzwam, zandparasolzwam, kleinporig kaalkopje en gele grondkorstzwam). Vooral de paddenstoelen die van nature in de zeeduinen groeien, doen het opmerkelijk goed, zoals duinfranjehoed, duinveldridderzwam, duinstinkzwam en zandputje. Voor hun voedingsstoffen zijn ze vaak aangewezen op de wortels van helmgras. Het rottende materiaal van vloedmerken was in de eerste jaren na het project erg aantrekkelijk voor de zeldzame oranje inktzwam.

Fotogenieke strekdammen

Vergeet niet om een bezoek te brengen aan het strand. Aan weerszijden van De Kerf liggen een aantal mooie strekdammen van houten palen. Er is geen enkele fotograaf die hier de verleiding van een foto kan weerstaan. De rijen palen bieden oneindige inspiratie voor landschapsfoto’s. Tijdens stormen als het zeewater er woest tegenaan beukt of juist als het rustig is en de palen in het stille, ondiepe water weerspiegelen. Met een beetje geluk maakt een aalscholver of meeuw op een paal de compositie helemaal af. Ook van dichtbij is er veel te zien. In de spleten van het verweerde hout houden zeepokken, alikruiken en wieren zich schuil. Stuk voor stuk mooie onderwerpen voor macrofotografie. Rond de strekdammen zijn verder vaak drieteenstrandlopers en scholeksters te zien.

Een flink deel van deze route (witte pijltjes) gaat over het strand en passeert o.a. De Kerf en stuifduin Baaknol. Starten vanaf het Buitencentrum én de parkeerplaats in Hargen aan Zee.

staatsbosbeheer.nl

Benieuwd naar welke dieren en planten je kunt zien in De Kerf & Parnassiavallei? En wat er recent is waargenomen? Op Waarneming.nl vind je een overzicht, inclusief foto's, geluiden en kaarten.

waarneming.nl

Aan de noordkant ligt een hoog duin met een rond uitkijkplatform, inclusief bankjes en kijker. Vanaf de top heb je in alle windrichtingen vrij zicht en kun je goed De Kerf & Parnassiavallei als geheel overzien.

google.nl/maps
Plattegrond

Wandelkaart Schoorlse Duinen

Met de wandelkaart van de Schoorlse Duinen vind je altijd het juiste weg in het natuurgebied. Alle fietspaden, wandelpaden, mountainbikeroutes en ruiterpaden zijn overzichtelijk weergegeven. Gemarkeerde wandelroutes zijn in kleur uitgestippeld en makkelijk te volgen. De kaart is te koop in het Buitencentrum en de webwinkel van Falk.

Bestel kaart (€ 8,99)
Route

De Kerf

De Kerf ligt ten noorden van Bergen aan Zee. Je kunt er naar toe wandelen via het strand en door de duinen weer terugkeren via Duiningang Verspyckweg. Of andersom. Alternatief is de witte route (Stuifduinentocht) vanaf het Buitencentrum of de duiningang Hargen aan Zee. Je ziet dan meer van het gebied, maar bent wel langer onderweg.

Navigatieadres Verspyckweg 17, 1865 BJ Bergen aan Zee

Toegang

Schoorlse Duinen

De Schoorlse Duinen zijn het hele jaar gratis toegankelijk. Een toegangskaart is niet nodig. Er zijn een aantal (speel)plaatsen waar je het wandelpad mag verlaten. De verharde fietspaden zijn eveneens toegankelijk voor rolstoelen. In het broedseizoen (van 1 maart tot 1 september) geldt een aanlijnplicht voor honden. Buiten deze periode mogen honden los, onder appèl.

Toegangsregels