Oase op toppunt van zoetwaterbel

Water is zeldzaam in de droge zandwoestijn van de Schoorlse Duinen. Een fijne uitzondering is het Vogelmeer. Deze langgerekte plas (met eilandje) ligt midden in het gebied, ten westen van het fietspad Nieuwe Weg. Het is een plaatje om te zien. Vanaf de hoge duinhellingen en het wandelpad rondom het meer kun je prachtige foto’s maken. Vergeet niet om de oevers van dichtbij te bekijken en je te laten verrassen door het kraakheldere water. In koude winters is het Vogelmeer dé plek om de ijzers onder te binden. Het ondiepe, stilstaande water bevriest snel en het duurt niet lang voordat de eerste schaatsers zich op het ijs wagen.

Top van enorme zoetwaterbel

Het Vogelmeer is gegraven in 1963, als compensatie voor zandwinning elders in de Schoorlse Duinen. Het meer wordt gevoed door water uit de grond. Verscholen onder het duinzand ligt een gigantische zoetwaterbel van wel 100 meter diep. Eeuwenlang heeft zich hier regen verzameld, boven een ondoordringbare laag klei en veen onder de duinen. Precies op de plek van het Vogelmeer bereikt de bel haar hoogtepunt (zo’n 8 meter boven NAP) en komt het zuivere, kraakheldere duinwater aan de oppervlakte. Ook andere vochtige plekken in de Schoorlse Duinen worden gevoed door deze indrukwekkende watervoorraad, maar dan via kwel aan de randen, zoals het Hargergat, de Pirolavallei en het Groeterzandgat.

Dophei groeit op vochtige delen van de heideveldjes, bijvoorbeeld rond poelen. De roze urnvormige bloemen zijn goed te herkennen | © Ronald van Wijk Fotografie

Langs de oevers van het Vogelmeer is veel dophei te vinden.

Vogels kijken

Waar water is, zijn vogels. Het Vogelmeer is genoemd naar een grote meeuwenkolonie, die hier in de jaren 80 hun jongen grootbrachten. Op het hoogtepunt broedden er bijna 10.000 paar meeuwen, waaronder het grootste aantal stormmeeuwen (5.000) van West-Europa. Met de komst van de vos in het duingebied was het snel gedaan met de meeuwen. Tegenwoordig is het meer opvallend rustig. Dobberende ganzen houden je aandachtig in de gaten vanaf het water, terwijl dodaars en aalscholver een duik nemen, op zoek naar visjes en waterinsecten. In de boompjes en struiken rondom het water zie je in de lente en zomer o.a. roodborsttapuit, boomleeuwerik, kneu, graspieper en misschien wel een blauwborst.

Ratelende rugstreeppadden

Dankzij het heldere water in het Vogelmeer kun je het onderwaterleven goed bekijken. In het voorjaar trekken padden en kikkers naar het water om zich voort te planten. Vanaf een afstandje is het gekwaak en geroep al te horen. De grootste druktemaker is de rugstreeppad, die een een enorme herrie kan produceren. De beste momenten om de rugstreeppad te horen, zijn warme avonden in april tot juni. De ratelende roep van de mannetjes is tot op een kilometer te horen en trekt soortgenoten uit de wijde omgeving aan. Andere dieren je kunt zien, zijn kleine watersalamander, waterschorpioen, plasduiker, bootmannetje en één van de grootste kevers in ons land: de geelgerande watertor.

Geuren en kleuren aan de waterkant

Plantenliefhebbers komen ook aan hun trek bij het Vogelmeer. Op de vochtige grond aan de waterkant groeien kruipwilg en dophei uitbundig door elkaar. Met daartussen typische oeverplanten als kattenstaart, wolfspoot en watermunt. Wie geluk heeft, stuit ook op klein wintergroen. Dit onopvallende plantje met kleine, lichtroze bloemen is zeldzaam, maar doet het nog redelijk goed op de Waddeneilanden en de duinen in de kop van Noord-Holland. Andere mooie soorten bij het Vogelmeer zijn strandduizendguldenkruid, oeverkruid, dwergzegge, zomprus, hertshoornweegbree, egelboterbloem, waterbies, veenwortel en gewone waternavel. Deze soorten vind je vooral op het kale zand van drooggevallen oevers.

Een flink deel van de Schoorlse Duinen is vroeger verwoest door grote branden. Volg de zwarte pijlen voor een wandeling (1,5 uur) langs de brandhaarden en zie hoe de natuur zich heeft hersteld.

staatsbosbeheer.nl

Een flinke wandeling (2,5 uur) vanuit het dorp naar strand en zee. Met veel variatie onderweg. De route start bij het Buitencentrum en is gemarkeerd met donkerblauwe pijlen. Ook te lopen met gpx-bestand.

staatsbosbeheer.nl

Op natuurplatform waarneming.nl vind je een overzicht van planten en dieren die bij het Vogelmeer zijn gezien door vrijwilligers. Inclusief foto's, geluiden en handige overzichtskaart van het gebied.

waarneming.nl

Vlakbij het Vogelmeer, op de kruising van Nieuwe weg en Schoorlse Zeeweg, ligt De Berekuil. Een fijne plek, midden in het bos, om even bij te komen met een hapje en een drankje. Met gezellig terras.

deberenkuilschoorl.nl

Drie voormalige arbeiderswoningen zijn omgetoverd tot sfeervolle vakantiehuizen. Voor rustzoekers een unieke kans om midden in de natuur te overnachten. Een aanrader, maar vaak snel volgeboekt.

buitenlevenvakanties.nl
Plattegrond

Wandelkaart Schoorlse Duinen

Met de wandelkaart van de Schoorlse Duinen vind je altijd het juiste weg in het natuurgebied. Alle fietspaden, wandelpaden, mountainbikeroutes en ruiterpaden zijn overzichtelijk weergegeven. Gemarkeerde wandelroutes zijn in kleur uitgestippeld en makkelijk te volgen. De kaart is te koop in het Buitencentrum en de webwinkel van Falk.

Bestel kaart (€ 8,99)
Route

Vogelmeer

Het Vogelmeer ligt midden in de Schoorlse Duinen en is bereikbaar vanuit meerdere ingangen. Wandelend ben je er het snelst vanaf Duiningang De Vier Trappen in Groet. Volg hier de zwarte route westwaarts. Alternatief vertrekpunt is via Buitencentrum bij Duiningang Schoorlse Zeeweg. Hier starten drie gemarkeerde wandelroutes richting het Vogelmeer.

Navigatieadres Buitencentrum: Oorsprongweg 1, 1871 HA Schoorl

Toegang

Schoorlse Duinen

De Schoorlse Duinen zijn het hele jaar gratis toegankelijk. Een toegangskaart is niet nodig. Er zijn een aantal (speel)plaatsen waar je het wandelpad mag verlaten. De verharde fietspaden zijn eveneens toegankelijk voor rolstoelen. In het broedseizoen (van 1 maart tot 1 september) geldt een aanlijnplicht voor honden. Buiten deze periode mogen honden los, onder appèl.

Toegangsregels