Bloemrijk zeedorpenlandschap van Wijk aan Zee

Ten noorden van Wijk aan Zee ligt een historisch stukje duingebied. De stromende duinbeken waaraan De Rellen haar naam dankt, zijn er al tijden niet meer. Andere sporen van vroeger zijn beter bewaard gebleven. Tussen de hoge duinhellingen liggen oude, verlaten akkers, waar in de zomer een hele reeks aan planten uitbundig tot bloei komt. In dit zeedorpenlandschap is het smullen voor natuurliefhebbers en fotografen. Velen kijken reikhalzend uit naar het zeldzame orchideetje hondskruid, dat het hier traditioneel goed doet. Een slingerend zandpad (Slingsweg) maakt een rondje van 45 minuten (3,7 km).

Duinakkertjes komen tot leven

Beheerder PWN heeft veel werk verzet om de voormalige duinakkertjes van De Rellen weer tot leven te brengen. Dat was dringend nodig, want de oude landjes waren door oprukkende struiken in de loop der tijd vrijwel onzichtbaar geworden. Na verwijdering van het struweel greep de natuur direct haar kans op het achtergebleven zand. In de zomer komen nu allerlei planten tot bloei op de akkers. Je ziet er klaprozen, ossentong, bezemkruiskruid en nog veel meer. De bloemenzee trekt grote aantallen bijen, kevers en vlinders aan. Vooral de bloemschermen van wilde peen (wit) en pastinaak (geel) zijn populair. De laatste is vaak bedekt met veel rode weekschildkevers. Tussen de lage struiken aan de randen van de akkertjes groeit asperge. En langs de zanderige paden is het genieten van groepen wilde reseda en slangenkruid.

Op de top van zanderige duinhellingen komen vaak steilwandjes voor, waar zandbijen, graafwespen en rupsendoders hun eitjes in smalle gangetjes leggen | © Ronald van Wijk Fotografie

Kenmerkend voor De Rellen zijn de vele zanderige duinhellingen, waar veel insecten dankbaar gebruik van maken.

Kuilen en hellingen voor specialisten

Een andere kenmerk van het zeedorpenlandschap zijn de vele windkuilen en zanderige duinhellingen. Deze open plekken zijn vroeger ontstaan door het gegraaf van konijnen en betreding van mensen. Het kale zand trekt allerlei specialistische planten en dieren. Vlakbij de open stukken is begroeiing schaars. Je vindt er plantjes als duinviooltje en muurpeper. Dichtbij zee maak je bovendien kans op blauwe zeedistel en de mooie roze bloemen van zeewinde, die het goed doet in De Rellen. Zandloopkevers rennen heen en weer over het zand, op zoek naar een prooi. Ze zijn op hun beurt weer voedsel voor de zandhagedis, die het zand gebruikt om zichzelf én de eieren op te warmen. In de steilwandjes bovenaan de helling wordt ook gewerkt aan nageslacht; zandbijen, graafwespen en rupsendoders leggen eitjes in smalle gangetjes.

Bremrapen fotograferen

De Rellen is één van mijn favoriete plekken om bremrapen te fotograferen. Deze opmerkelijke planten komen hier algemeen voor. Met hun gele, behaarde stengels en bloemen zien ze er wat gek uit, maar dat maakt ze makkelijk te spotten. Bremrapen zijn parasitaire planten. Ze maken zelf geen bladgroen aan, maar stelen water en voedingstoffen via de wortels van andere planten. Veel bremrapen hebben zich gespecialiseerd in één specifieke gastheer. Dat zie je vaak terug in de naam, zoals bij walstrobremraap en bitterkruidbremraap. Beide soorten kun je zien in De Rellen. Met veel geluk stuit je tijdens een wandeling ook op de blauwe bremraap. Deze soort parasiteert op duizendblad, maar is erg zeldzaam.

Natte vallei, als je geluk hebt

Aan de noordkant ligt pal naast het wandelpad een mooie, vochtige duinvallei. In jaren met veel regen is de grond lekker drassig en zijn er veel planten van natte duinvalleien te zien. De meest opvallende is de moeraswespenorchis, die hier in grote aantallen groeit. Via een netwerk van wortelstokken zijn de planten onderling met elkaar verbonden en kan de orchidee zich plaatselijk snel uitbreiden. Andere orchideeën die je hier kunt zien zijn rietorchis en hondskruid. Ze krijgen gezelschap van veldgentiaan, ratelaar en parnassia. Lager bij de grond groeit o.a. zilverschoon, stijve moerasweegbree en rolklaver. De plantenrijkdom wisselt echter sterk; in droge jaren valt het tegen. De nabije ligging van staalfabrieken, Noordzeekanaal en tuindersgebied van Heemskerk maakt de waterstand van De Rellen erg kwetsbaar.

Dit rondje gaat langs de voormalige akkertjes in het duinlandschap van De Rellen, ten noorden van het dorp. De route is gemarkeerd met groene pijltjes en start vanaf Duiningang De Rellen.

natuurwegwijzer.nl

Trage Tochten gaan grotendeels over onverharde paden. De route Wijk aan Zee gaat door het dorp, een flink deel van de duinen én over het strand. met routebeschrijving en gps-track.

wandelzoekpagina.nl

Op het natuurplatform Waarneming.nl vind je een overzicht van planten en dieren die recent zijn waargenomen in De Rellen. Inclusief foto's, geluiden, kaarten en grafieken.

Waarneming.nl

Fletcher Hotel Zeeduin ligt tegen de duinen, direct naast de strandopgang bij Heliomare. Kamers op de hogere verdiepingen hebben zicht op strand, zee en het duingebied van De Rellen.

hotelzeeduin.nl
Leestip

Duinen en mensen Kennemerland

Als je meer wilt weten over de geschiedenis en natuur van de duinen tussen Vogelenzang en Bergen, dan mag je dit boek niet missen. Met veel kaarten, foto’s en achtergronden. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar nog goed tweedehands te vinden. Of bestel een digitale versie (PDF) bij de uitgever.

Bestel PDF (€ 9,50)
Route

De Rellen

De Rellen zijn bereikbaar via de gelijknamige duiningang aan de noordkant van Wijk aan Zee. Volg de Meeuweweg (afslaan bij de SPAR) totdat je het duingebied inrijdt en aan de rechterkant een parkeerplaats verschijnt. Daarna steek je het fietspad over en volg je het wandelpad aan de overkant totdat de eerste routemarkering verschijnt.

Navigatieadres: Meeuweweg 22, 1949 CT Wijk aan Zee

Toegang

Noordhollands Duinreservaat

Het Noordhollands Duinreservaat is toegankelijk van zonsopkomst tot zonsondergang. Wandelen, fietsen en paardrijden is alleen toegestaan op paden en speelvelden. Honden zijn welkom, mits kort aangelijnd. Uitzonderingen zijn aangegeven op borden. Voor toegang tot het gebied heb je een duinkaart nodig. Deze kun je kopen bij een kaartautomaat of via de website van PWN. Alle toegangsregels vind je hier.

Duinkaart kopen