Vogelrijke wateren op voormalige landbouwgrond

Op de grens tussen Bakkum en Egmond liggen twee mooie vlaktes. Zowel de Wei van Brasser als het Doornvlak waren vroeger in gebruik als landbouwgrond en zijn teruggegeven aan de natuur. Dankzij aanleg van meertjes en poelen is er een aantrekkelijk natuurgebied ontstaan waarin van alles is te ontdekken. Vooral vogelliefhebbers komen hier aan hun trekken. Op en rond het water kun je onverwacht veel leuke soorten zien. Het fietspad (Van Oldenborghweg) passeert de terreinen aan de noordkant, maar je krijgt pas echt een goede indruk als je wandelpaden volgt.

Doornvlak: Afrika in Hollandse proporties

Het Doornvlak is een grote vlakte omgeven door bomen. Verspreid over het terrein liggen een aantal plassen waar vogels en grote grazers op af komen. Een enkele dode boom doorbreekt de lege horizon. Met een beetje fantasie is het net alsof je hier naar een plaatje van Afrika kijkt. Maar dan in bescheiden Hollandse proporties. Het open landschap bestaat een fijne mozaïek van lage duintjes en natte valleien die in de zomer opdrogen. In het zuidwesten liggen een aantal diepere meertjes. Hier vinden vissen als baars, ruisvoorn en blankvoorn dekking onder het blad van krabbenscheer. Even verderop ligt een vogelkijkhut, van waaruit je grote zilverreiger, dodaars en geoorde fuut kunt spotten. Tijdens de trektijd foerageren zwarte ruiter, witgat en groenpootruiter langs de oevers en komen soms verrassend dichtbij de hut.

Krabbenscheer in een plas aan de rand van het Doornvlak in de duinen bij Castricum | © Ronald van Wijk Fotografie

In de zuidwesthoek van het Doornvlak ligt tegen de bosrand een plas met krabbenscheer en vissen.

Weergaloos uitzicht vanaf de Hoge Toren

Als je toch in de buurt bent, dan wil je het uitkijkduin De Hoge Toren niet missen. In de Tweede Wereldoorlog lag hier een strategisch bolwerk van bunkers. Bovenop het duin (‘Vogelduin’) stond een houten toren van 90 meter hoog. Met een elektronisch detectiesysteem probeerde men naderende Engelse vliegtuigen vanaf zee waar te nemen. Iets zuidelijker bevond zich een tweede, kleinere toren (60 meter hoog). Samen stond het duo bekend als de ‘Kleine und Grosse Elephant’. Van de torens en bunkers is niets meer over. Alleen het betonnen platform op het duin houdt de herinnering levend. Vanaf hier heb je een mooi panoramisch uitzicht in alle windrichtingen. Het schijnt dat je bij helder weer zelfs de Rembrandttoren in Amsterdam en de boulevard in Zandvoort kunt zien.1

1 Dagblad Kennemerland, 6 augustus 1997

De duinmeren van Wei van Brasser

Wie nu naar de Wei van Brasser kijkt, kan zich amper voorstellen dat dit gebied vroeger in gebruik is geweest voor de oogst van mais en aardappelen. In 1997 heeft PWN een groot project uitgevoerd waarbij de oude, voedselrijke landbouwgrond werd afgevoerd en een aantal meertjes is gegraven. De natuur greep gelijk haar kans en al snel werd de Wei van Brasser een grote trekpleister. Het gebied zelf is niet toegankelijk, maar vanaf de wandelpaden aan de noord- en zuidzijde heb je een goed uitzicht over de meertjes. Op het water dobberen eenden (o.a. slobeend, dodaars, brilduiker en tafeleend), op de oevers zoeken steltlopers naar voedsel. Langs het pad liggen her en daar poeljes en natte valleitjes waar je van dichtbij kikkers, libellen en een hele reeks aan leuke planten kunt zien en fotograferen.

Het konijnenland van het Vlakkeveld

Met al die spectaculaire waternatuur van de Wei van Brasser, zou je bijna geen oog meer hebben voor de duinen aan de zuidkant. Hier ligt het Vlakkeveld. Vanaf het wandelpad (Paviljoensweg) richting Camping Bakkum kijk je uit over een landschap van lage duintjes (nollen) met lekker veel open stukken afgewisseld met wat struweel en een enkel boompje. Vroeger struikelde je hier over de konijnen. En hoewel de populatie door virussen flink is teruggelopen, oogt het Vlakkeveld nog steeds als konijnenland. Dit is een landschap voor fijnproevers. Zo op het eerste oog lijkt er weinig te zien, maar tussen het lage gras komt een hele verzameling kleine duinplantjes tot bloei. Er vliegen veel vlinders in het rond en in de herfst verschijnen er paddenstoelen die alleen in dit soort duingraslanden te zien zijn.

Een rondje van 1,5 uur door de duinen van Bakkum-Noord. Gemarkeerd met rode pijltjes en start vanaf ingang Noorderstraat. Onderweg passeer je de Wei van Brasser aan zowel de noord- als zuidzijde.

natuurwegwijzer.nl

Vanaf Duiningang Diederik (Egmond) loopt deze blauwe wandelroute ver de duinen in tot vlak bij zee. Onderweg doorkruis je het Doornvlak en passeer je de westkant van de Wei van Brasser.

natuurwegwijzer.nl

Vogelkijkhut aan een duinmeertje op het Doornvlak. Diverse eenden, steltlopers en reigers te zien. Regelmatig komen er Schotse hooglanders en paarden langs om te drinken en te baden.

vogelkijkhut.nl

Vanaf dit ruim 30 meter hoge duin heb je een mooi panoramisch uitzicht. Gelegen aan de Van Oldenborghweg, hoek Scheilaan. Een steile trap leidt naar een betonnen platform met bankje.

Google.nl/maps

Sfeervolle gasterij in traditioneel gebouwde houten “schuur” met aangrenzende stallen. Een fijne plek om binnen te stappen voor gebakje, kopje koffie of lunch. Gelegen aan de Herenweg, tegenover de duinen.

hetruiterhuys.nl

Op het natuurplatform Waarneming.nl vind je een overzicht van planten en dieren die zijn waargenomen in de Wei van Brasser en het Doornvlak. Inclusief foto's en kaarten.

Waarneming.nl
Leestip

Duinen en mensen Kennemerland

Als je meer wilt weten over de geschiedenis en natuur van de duinen tussen Vogelenzang en Bergen, dan mag je dit boek niet missen. Met veel kaarten, foto’s en achtergronden. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar nog goed tweedehands te vinden. Of bestel een digitale versie (PDF) bij de uitgever.

Bestel PDF (€ 9,50)
Route

Wei van Brasser & Doornvlak

Het Doornvlak is het snelste te bereiken via Duiningang Diederik, aan de Heereweg tussen Egmond en Bakkum. Voor een bezoek aan de Wei van Brasser kies je voor Duiningang Noorderstraat, iets zuidelijker aan dezelfde weg. Vanaf beide startpunten is het ongeveer een half uur wandelen naar de bestemming.

Navigatieadres: Heereweg 114 (of 103), 1901 ME Castricum

Toegang

Noordhollands Duinreservaat

Het Noordhollands Duinreservaat is toegankelijk van zonsopkomst tot zonsondergang. Wandelen, fietsen en paardrijden is alleen toegestaan op paden en speelvelden. Honden zijn welkom, mits kort aangelijnd. Uitzonderingen zijn aangegeven op borden. Voor toegang tot het gebied heb je een duinkaart nodig. Deze kun je kopen bij een kaartautomaat of via de website van PWN. Alle toegangsregels vind je hier.

Duinkaart kopen